Trung tâm Vật lý lý thuyết
Giới thiệu
Chức năng, nhiệm vụ
- Tiến hành các nghiên cứu thuộc các lĩnh vực của Vật lý lý thuyết.
- Đào tạo nhân lực nghiên cứu và giảng dạy chất lượng cao.
- Thực hiện thông tin truyền thông khoa học và công nghệ.
- Thực hiện các nhiệm vụ của Viện Vật lý về hợp tác quốc tế.
Quá trình phát triển
Tiền thân của Trung tâm Vật lý lý thuyết là Phòng Vật lý lý thuyết, một trong những phòng chuyên môn đầu tiên của Viện Vật lý thuộc Ủy ban Khoa học Kỹ thuật Nhà nước, được thành lập vào năm 1969. Những thành viên ban đầu của Phòng Vật lý lý thuyết bao gồm những tiến sĩ du học từ nước ngoài trở về: Nguyễn Văn Hiệu, Đào Vọng Đức, Cao Chi, Đoàn Nhượng, Nguyễn Thị Hồng, Nguyễn Ngọc Thuân, Chu Hảo, Nguyễn Văn Trọng, và cử nhân Nguyễn Minh Khuê. Trưởng Phòng Vật lý lý thuyết đầu tiên là TS. Đào Vọng Đức.Trên cơ sở Phòng Vật lý lý thuyết tách ra từ Viện Vật lý, Trung tâm Vật lý lý thuyết được thành lập vào ngày 8 tháng 6 năm 1982 theo Quyết định số 302/VKH-TCCB của Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam Trần Đại Nghĩa. Trung tâm trực thuộc trực tiếp Viện Khoa học Việt Nam và có hai phòng chuyên môn nghiên cứu về lý thuyết trường và hạt cơ bản, và về lý thuyết chất rắn và quang học, và một phòng Quản lý tổng hợp.
Năm 1984, Phân viện Khoa học Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở nhóm vật lý lý thuyết của Phòng Vật lý ứng dụng thành lập tổ vật lý lý thuyết, một đơn vị của Trung tâm Vật lý lý thuyết đặt tại Phân viện Khoa học Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh theo Quyết định số 52/PVKH-QĐ, ngày 24 tháng 8 năm 1984.
Đến năm 1992, Trung tâm Vật lý lý thuyết hợp nhất với Viện Vật lý để tổ chức thành Viện Vật lý quốc gia thực hiện các chương trình nghiên cứu vật lý thống nhất bao gồm các phần lý thuyết, thực nghiệm và công nghệ theo Quyết định số 248/VKH-QĐ ngày 18 tháng 6 năm 1992 của Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam Nguyễn Văn Hiệu. Từ khi hợp nhất với Viện Vật lý, Trung tâm Vật lý lý thuyết có cấu trúc ban đầu bao gồm hai phòng nghiên cứu về lý thuyết chất rắn và về lý thuyết trường và hạt, và về sau phát triển thêm một nhóm nghiên cứu về mô hình hóa và vật lý tính toán.
Năm 2000, nhóm nghiên cứu về mô hình hóa và vật lý tính toán tách ra khỏi Trung tâm Vật lý lý thuyết, thành nhóm nghiên cứu trực thuộc Viện trưởng Viện Vật lý.
Đến năm 2003, nhóm nghiên cứu về mô hình hóa và vật lý tính toán trở thành Phòng Mô hình hóa và vật lý tính toán trực thuộc Trung tâm Vật lý lý thuyết.
Đến năm 2009, Phòng Mô hình hóa và vật lý tính toán tách ra khỏi Trung tâm Vật lý lý thuyết, trở thành Trung tâm Vật lý tính toán trực thuộc Viện Vật lý. Đến nay cả hai trung tâm, Trung tâm Vật lý lý thuyết và Trung tâm Vật lý tính toán, tuy về mặt quản lý nhà nước là các đơn vị cấp Phòng độc lập, trực thuộc Viện Vật lý, nhưng vẫn sinh hoạt, nghiên cứu, đào tạo và phục vụ cộng đồng cùng nhau.
Giám đốc Trung tâm Vật lý lý thuyết qua các thời kỳ
- Nhiệm kỳ 1982-1997: Đào Vọng Đức
- Nhiệm kỳ 1997-2003: Đoàn Nhật Quang
- Nhiệm kỳ 2003-2011: Nguyễn Hồng Quang
- Nhiệm kỳ 2011-2020: Hoàng Anh Tuấn
- Nhiệm kỳ 2020- đến nay: Trần Minh Tiến
Tư liệu lịch sử
Quyết định số 302/VKH-TCCB ngày 8 tháng 6 năm 1982 thành lập Trung tâm Vật lý lý thuyết trực thuộc Viện Khoa học Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam).
Quyết định số 248/VKH-QĐ ngày 18 tháng 6 năm 1992 hợp nhất Trung tâm Vật lý lý thuyết với Viện Vật lý.
