Activities

• Seminars
• Conferences, Schools
• News
• Center for Theoretical Physics's Day
• Annual reports

News

Lớp phổ quát mới của chuyển pha lượng tử

TS Nguyễn Thị Kim Thanh ở Trung tâm Vật lý lý thuyết, Viện Vật lý và TS M. N. Kiselev ở Trung tâm Vật lý lý thuyết Quốc tế, Trieste, Italy vừa mới công bố lý thuyết về một lớp phổ quát mới của chuyển pha lượng tử trên tạp chí Physical Review Letters (125, 026801 (2020)):

https://iop.vast.ac.vn/theor/publication.php?l=0&id=1407&lang=vn

Lớp phổ quát mới của chuyển pha lượng tử được thực nghiệm phát hiện thấy trong một mạch lượng tử có cấu trúc nano (Science 360, 1315 (2018)). Chuyển pha lượng tử có ý nghĩa quan trọng trong nghiên cứu các hiện tượng lượng tử thể hiện ở kích thước vĩ mô. Đặc biệt giữa các pha lượng tử đó xuất hiện một vùng tới hạn lượng tử ở nhiệt độ hữu hạn mà tính chất cơ bản của nó do điểm tới hạn lượng tử của chuyển pha lượng tử quyết định. Vùng tới hạn lượng tử có đặc tính đặc biệt là nó có thể phân loại thành các lớp với những tính chất đặc trưng mang tính phổ quát, không phụ thuộc vào cơ sở vi mô của hệ vật lý mà ở đó chuyển pha lượng tử diễn ra. Đối với hệ Kondo đơn kênh, chuyển pha lượng tử không diễn ra. Do vậy để khám phá các hiện tượng tới hạn lượng tử dựa trên hiệu ứng Kondo, các hệ Kondo đa kênh được đề xuất, chế tạo và nghiên cứu. Khác với các lớp phổ quát của chuyển pha lượng tử được tìm thấy trước đây ở trong các vật liệu có cấu trúc phức hợp, lớp phổ quát mới này được phát hiện trong cấu trúc có kích thước nano, có khả năng tinh chỉnh các thông số và không có lẫn các tạp chất. Cấu trúc nano đó thực chất là một mô phỏng lượng tử cho mô hình Kondo ba kênh thông qua bậc tự do điện tích tạo ra hiệu ứng Kondo điện tích ba kênh. Các tác giả Nguyễn Thị Kim Thanh và M. N. Kiselev đã nghiên cứu lý thuyết về tính truyền dẫn nhiệt điện qua mạch Kondo điện tích ba kênh đó. Các tác giả đã sử dụng phương pháp boson hóa mô hình Kondo điện tích ba kênh và đã tìm ra được lớp phổ quát mới của chuyển pha lượng tử thông qua quy luật tỷ xích của hệ số Seebeck trong hiệu ứng nhiệt điện. Bên cạnh đó các tác giả đã đề xuất giả thuyết về các hạt parafermion có tính đối xứng Z3 cho lớp phổ quát mới đó của chuyển pha lượng tử.

(TMT)